विज्ञानाच्या युगातही उतारे-करणींचा वाढता प्रभाव
श्रीवर्धन | प्रतिनिधी
एकीकडे जग विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने अवकाश संशोधनात झेप घेत आहे, तर दुसरीकडे कोकणातील निसर्गसंपन्न आणि सांस्कृतिक वारसा लाभलेल्या श्रीवर्धन शहरात अंधश्रद्धेची पाळेमुळे अजूनही घट्ट असल्याचे चित्र समोर येत आहे. उतारे टाकणे, करणी-बाधा, भोंदू उपचार आणि अघोरी विधी यांच्या नावाखाली नागरिकांची मानसिक, आर्थिक आणि सामाजिक फसवणूक होत असल्याने सुजाण नागरिकांमध्ये तीव्र चिंता व्यक्त होत आहे.
शहर आणि ग्रामीण भागात अंधश्रद्धेचा समान विळखा
अंधश्रद्धा ही केवळ ग्रामीण किंवा अशिक्षित समाजापुरती मर्यादित राहिलेली नाही, हे वास्तव श्रीवर्धनमध्ये पुन्हा एकदा अधोरेखित झाले आहे. शिक्षण, आरोग्य सुविधा आणि सामाजिक चळवळींचा वारसा असलेल्या या शहरात आजारपण, आर्थिक अडचणी किंवा कौटुंबिक तणाव यावर विज्ञानाधारित उपचारांऐवजी भोंदू बाबा, टोळकी आणि तथाकथित अंगारे-धुपाऱ्यांवर विश्वास ठेवण्याचे प्रमाण वाढत आहे.
अलीकडील काही घटनांमुळे ही मानसिकता उघड झाली असून, कायद्याची माहिती असूनही भीती, अज्ञान आणि अंधविश्वासामुळे नागरिक या विळख्यात अडकत असल्याचे दिसून येत आहे.
अंधश्रद्धाविरोधी कायदे असूनही परिणाम का होत नाही?
महाराष्ट्र सरकारने महाराष्ट्र नरबळी व अन्य अमानुष, अमानवी व अघोरी प्रथा व जादूटोणाविरोधी कायदा लागू करूनही प्रत्यक्षात अपेक्षित बदल घडताना दिसत नाही. श्रीवर्धनसारख्या शहरात सामाजिक संस्था, सांस्कृतिक मंडळे आणि शैक्षणिक व्यासपीठे मोठ्या प्रमाणावर कार्यरत असतानाही अंधश्रद्धेचे प्रकार सुरूच राहणे हे गंभीर चिंतेचे लक्षण मानले जात आहे.
फक्त औपचारिक जनजागृती कार्यक्रम किंवा व्याख्याने पुरेशी ठरत नसून, वैज्ञानिक दृष्टिकोन रुजवण्यासाठी सातत्यपूर्ण आणि प्रत्यक्ष कृतीची गरज असल्याचे मत जाणकार व्यक्त करत आहेत.
विज्ञाननिष्ठ समाजनिर्मितीसाठी सामूहिक प्रयत्नांची गरज
“केवळ कायदे करून अंधश्रद्धा नष्ट होणार नाही. शाळा, महाविद्यालये, महिला बचत गट, युवक संघटना आणि स्थानिक प्रशासन यांनी एकत्र येऊन विवेकवादी विचार समाजाच्या मुळापर्यंत पोहोचवणे आवश्यक आहे,” असे मत सुजाण नागरिक व्यक्त करत आहेत.
अंधश्रद्धा निर्मूलनाची लढाई ही दीर्घकालीन आहे. समाजाला सुरक्षित, प्रगत आणि मानवतावादी बनवायचे असेल, तर संविधानिक मूल्ये, वैज्ञानिक विचारसरणी आणि विवेक यांची कास धरणे हाच एकमेव मार्ग आहे. श्रीवर्धनकरांनी अंधश्रद्धेच्या अंधारातून बाहेर पडत विज्ञानाधारित समाजनिर्मितीसाठी पुढाकार घेण्याची आज नितांत गरज आहे.
إرسال تعليق